Özellikle son zamanlarda insanlar biraz daha fazla yarışma, çekiliş, şans oyunları vb alanlara yönelmeye başladılar. Alım gücünün her geçen gün düşmesi, harcanabilir gelirin azalması, hayat pahalılığı gibi birçok unsur vatandaşların bu tarz hızlı ve biraz da kolay para kazanma metodlarına olan ilgisini arttırdı.

Hal böyle olunca da;

“Kim, vergiler dahil milyoner olmak ister?”,

“Ben arabayı alırım, vergileri eşim bilir.”,

“Hamdi Bey, kutumda veraset ve intikal vergisi hissediyorum.”

gibi para kazandıran yarışmaların sayısı da her geçen gün artmaktadır. Biz de latife ile karışık bu gelirlerin vergilendirilmesi boyutunu sizlerle paylaşmak istedim.

YARIŞMA VE ÇEKİLİŞLERDEN ELDE EDİLEN ÖDÜLLER VERGİYE TABİ

Konu tam olarak 7338 sayılı veraset ve intikal vergisinin alanına girmekle beraber oran ve kesintiler aynı kanunda belirlenmiş bulunmaktadır. 7338 sayılı veraset ve intikal vergisi kanununun 48 seri nolu genel tebliğine göre;

• İvazsız suretle intikallerde 2019 yılı için 5.760 TL’si,
• Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarında kazanılan ikramiyelerin ise 2019 yılı için 5.760 TL’si

vergiden istisnadır denilmektedir.

Yine veraset ve intikal vergisinin 28 seri nolu genel tebliği uyarınca gerçek ve tüzel kişiler tarafından düzenlenen;

• Çekilişler,
• Yazılı ve görsel basın başta olmak üzere düzenlenen çekilişler,
• Bilgi, kültür, deneyim veya sair becerilerin sergilenmesine dayanan yarışmalar,
• Mal ve hizmetlerin tanıtımı veya satış hacminin arttırılması amaçlarıyla düzenlenen çekilişler,

sonucunda elde edilen parasal değerler ivazsız intikal kapsamında değerlendirilmiştir. Bunun anlamı, istisna tutarını aşan kısım veraset ve intikal vergisine tabidir.

ÖDÜLÜN VERGİSİ ELİNİZE GEÇMEDEN, KAYNAKTA KESİLİR.

Çekiliş veya yarışmayı düzenleyen gerçek veya tüzel kişiler, verdikleri hediye değerinin istisna haddini aşan kısmı üzerinden %20 vergi hesaplayarak bir anlamda stopaj yapmak ve bu vergiyi, talihlinin belli olduğu günü takip eden ayın ilk 20 günü içinde bulundukları yerin vergi dairesine 28 seri no.lu Tebliğin ekinde yer alan beyanname ile bildirmek ve bu süre içinde ödemek zorundadırlar denilmektedir.

BİR MİLYONLUK SORUYU CEVAPLAYANIN ELİNE 801.152 TL GEÇER.

Geçtiğimiz günlerde “Kim milyoner olmak ister?” adlı yarışmada 1 milyon liralık büyük ödülü kazanan talihlinin eline geçecek olan net tutar aslında 1 milyon lira değildir. Bu tutar brüt tutar olup (not: ayrıca tutarın net ya da brüt olduğu belirtilmemiş ise borçlar kanunu gereğince brüt kabul edilmektedir.) 1 milyon liradan önce 5.760 lira olan istisna tutarı düşülecek ve kalan tutara %20’lik stopaj oranı uygulanarak brüt tutardan kesilecek veraset ve intikal vergisi hesaplanmış olacaktır.

Gelin 1.000.000 TL ödülün vergisini birlikte hesaplayalım:

Önce vergi matrahını bulalım. Ödülden istisna tutarını çıkarırsak vergi matrahına ulaşırız: 1.000.000 TL – 5.760 TL = 994.240 TL matrah yani verginin üzerinden hesaplanacağı değerdir.

Matraha vergi oranı uygudığımızda ödenecek, daha doğrusu kaynakta kesilecek vergi rakamına ulaşırız. 994.240 TL X %20 = 198.848 TL kesilecek veraset ve intikal vergisi hesaplanmıştır.

Yukarıdaki hesaplamaya göre 1 milyonluk soruyu bilerek ödüle hak kazanan yarışmacının eline vergi sonrası geçecek tutar (1.000.000 TL – 198.848 TL = ) 801.152 TL’dir.

Bu talihli tarafından intikal eden bu miktar için ayrıca bir gelir vergisi ödemesi söz konusu değildir. Ancak unutulmamalıdır ki, ele geçen 801.152 liranın harcanması esnasında da birçok dolaylı vergi ile karşılaşılması ve satın alınacak ürün ve hizmetler içerisinde de bu vergileri ödeyecek olması kaçınılmazdır.

Benjamin Franklin’in de belirttiği gibi;

“Ölüm ve Vergiler dışında hiçbir şey kesin değildir.”

Benjamin Franklin’in sözünü, kendilerini indirim ve istisnalar ile vergiden sürekli ayrışık tutan bir kesimle; ne yaparsa yapsın vergi yükünün altında sürekli ezien dar gelirli kesimin bulunduğu Türkiye için uyarlarsak, sanırım aşağıdaki gibi bir cümle kurarız:

“Bazıları için ölüm ve vergiler dışında hiçbir şey kesin değildir?

04.12.2019

Dr. Ozan BİNGÖL

Başkent Üniversitesi Öğr. Gör.

NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve vergiyedair.com sitesindeki aktif linki belirtilerek kısmi alıntı yapılabilir. Yazardan izin alınmaksızın aynen yayımlanamaz veya farklı şekillerde kullanılamaz. Aksi davranışlar için gerekli hukuki süreç başlatılır.