Gelir Vergisi Tarife Dilimi Yoluyla Çalışanın Mağduriyeti Devam Ediyor.

Pek çok vergi kanununda maktu tutar artışları yeniden değerleme oranında kuruşu kuruşuna artırılırken, gelir vergisi tarife dilimlerinde %5’i aşmayan kesirler dikkate alınmamaktadır. Bunun sonucunda ise, gelir vergisi tarife dilimleri yeniden değerleme oranının gerisinde artırılmakta, bu ise ücret geliri elde edenlerin daha kısa sürede artan oranlı vergilemesine yol açmaktadır. Böylece, vergi tarifesi yoluyla çalışanlara gizli vergi zammı yıllardır uygulanmaktadır.

Örneğin 2000 yılından bu yana gelir vergisi dilimleri her yıl yeniden değerleme oranı kadar kuruşu kuruşuna artırılsa idi ilk dilim 2022 yılı için 32.000 TL değil 81.689 TL olacaktı. Bugün yıllık 80.000 TL ücret geliri elde eden bir kişi %27’lik gelir vergisi dilimine girerken, normal şartlarda %15’lik gelir diliminde olacak idi.

2022 yılı yeniden değerleme oranı %122,93 olarak gerçekleşti. Mevcut Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123. maddesine göre 2023 yılında gelir vergisi tarifesinin ilk dilimi, Cumhurbaşkanı herhangi bir yetki kullanmazsa, 70.000 TL olacaktır. Gelir Vergisi Tarife diliminin 32.000 TL’den 70.000 TL’ye çıkması, çalışanların yıllardır yeniden değerleme oranın altında hesaplama nedeniyle uğradıkları tarife zulmünü izale eden bir durum değildir. Sadece son yıldaki yüksek enflasyondan kaynaklı artışlara yönelik bir telafidir. Bizim 2000 yılından bu yana yeniden değerleme oranı uygulayarak yaptığımız hesaplamalara göre 2023 yılında gelir vergisi tarifesinin ilk diliminin 182.109 TL olması gerekmektedir. Dolayısıyla çalışanların, geçmişten gelen, birikmiş bir hak kaybı bulunmaktadır.

Vatandaşın cebinden çıkacak vergi, harç ve cezalarda kuruşu kuruşuna hesap öngören sistemin çalışanın %5’ini silmesi kabul edilemez. Bugün, boş verdiğiniz beyannamenin damga vergisini bile 87 lira 30 kuruş olarak belirleyen zihniyet, 20 milyonun üzerindeki çalışanın tarife dilim hesabında %5’lik kesirler dikkate alınmaz diyerek çalışanların vergi tarifesinin ilk diliminden 112 bin TL’sini eksik hesaplayarak mağdur etmiştir. İşte bir tür tarife dilim zulmüne dönüşen bu mağduriyete son vermek için önerimiz aşağıda sunulmuştur.

Gelir Vergisi Tarife Zulmüne Son Vermek İçin Ne Yapılmalıdır?

Gelir vergisi tarife dilimleri nedeniyle çalışanların aleyhine işleyen, gizli vergi zammına dönüşen sistemin geçmişten gelen etkilerinin silinerek, bundan sonra benzer durumların yaşanmamasına yönelik yasal düzenleme yapılması gerekmektedir. Bunun için Gelir Vergisi Kanununun iki maddesinde değişiklik yapılması ihtiyacı vardır. Bu maddelerden birisi “Esas Tarife” başlıklı 103 üncü maddedir. Öncelikle, bu maddedeki dilimler geçmişten gelen eksik hesaplamaları giderecek şekilde değiştirilmelidir. Diğer düzenleme ise “Yetki” başlıklı mükerrer 123 üncü maddesidir. Maddede yapılacak değişikle; çalışanların gelir vergisi tarife dilimlerinin yeniden değerleme oranının altında olamayacağı, ilgili yıl için belirlenen maaş artış tutarının yeniden değerleme oranının üzerinde gerçekleşmesi durumunda dilim artışında yeniden değerleme oranı yerine memur maaş artış oranının esas alınmasına sağlanmalıdır. Böylece, çalışanların gelir dilimi nedeniyle haksız yere gizli vergi zammı zulmüne maruz kalması engellenecektir. Ayrıca böyle bir düzenleme yapılırken milyonlarca çalışanın, bordrolunun bugüne kadar verilmemiş olan hak kayıpları verilerek yapılmalı ve tarifenin ilk dilimi 180.000 liradan başlatılmalıdır.

Aşağıda konuya niyeti olanlara kolaylık olsun diye önerimizi ete kemiğe bürünmüş halde sunuyorum:

GELİR VERGİSİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ

MADDE 1- 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun “Esas Tarife” başlıklı 103 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Esas Tarife

Madde 103- Gelir vergisine tabi gelirler;

180.000 TL’ye kadar %15,

400.000 TL’nin 180.000 TL’si için 27.000 TL, fazlası %20,

600.000 TL’nin 400.000 TL’si için 71.000 TL (ücret gelirlerinde 750.000 TL’nin 400.000 TL’si için 71.000 TL), fazlası %27,

900.000 TL’nin 600.000 TL’si için 125.000 TL (ücret gelirlerinde 1.000.000 TL’nin 750.000 TL’si için 165.500 TL), fazlası %35,

1.350.000 TL’nin 900.000 TL’si için 230.000 TL (Ücret gelirlerinde 1.500.000 TL’nin 1.000.000 TL’si için 253.00 TL), fazlası %40

oranında vergilendirilir.”

MADDE 2- 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 123 üncü maddesinin (3) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“3. Bu Kanunun 103 üncü maddesinde yer alan vergi tarifesinin gelir dilim tutarları, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde bulunacak tutarın, ilgili yıl için ilan edilen memur maaş artış oranı üzerinden hesaplanacak tutarın altında kalması durumunda dilim tutarları memur maaş artış oranı esas alınarak belirlenir. Enflasyon farkı ödemesi nedeniyle yılın ikinci yarısında yapılacak memur maaş artışının %10’un üzerine çıkması durumunda vergi tarifesi gelir dilim tutarları, enflasyon farkı artış oranı kadar Temmuz ayı başından geçerli olmak üzere artırılır. Bu hesaplama sırasında bin liranın altında kalan kesirler bin liraya tamamlanır.

MADDE 3- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 4- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.”

18.11.2022

Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı

NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve vergiyedair.com sitesindeki aktif linki belirtilerek alıntı yapılabilir. Aynen yayımlanması durumunda vergiyedair.com sitesinden alındığı belirtilerek yazının aktif linkine yer verilmesi gerekir. Bu yazıda yer alan veri ve hesaplamalar kaynak gösterilmeden kullanılamaz. Aksi davranışlar için gerekli hukuki süreç başlatılır.