Son zamanların en büyük yolsuzluk, örgütlü suç operasyonlarından biri gerçekleştirildi. Operasyonun ismi “Demir Yumruk”. Operasyon sırasında balya balya TL, dolar, avro, ziynet eşyaları, altın, lüks saat, silah ve benzerleri ele geçirildi. Şirketlere, jetlere el konuldu, binlerce banka hesabı donduruldu.

Operasyondan basına yansıyan en önemli iki veri 105 milyar liralık sahte fatura ve kamunun 25 milyar lira zarara uğratılması oldu. Peki, demir yumruk operasyonu nedir? Görünen ve görünmeyen boyutları nelerdir? Kamu 25 milyar lira zarara nasıl uğratılmıştır? 105 milyar liralık sahte fatura ne anlama geliyor? Faturaları pazarlayanlara yönelik operasyon tamam, peki bunları kullananlar, kullanıp iade alanlar, iade almaya aracılık ve yardım edenler ne olacak? Demir yumruk operasyonun farklı boyutlarını aşağıda ele alacağım.

Demir Yumruk Operasyonu Nedir?

Demir yumruk operasyonunun ne olduğu, kapsama ve ilk sonuçları ile ilgili olarak İçişleri Bakanlığı bir duyuru yayımladı. Bu duyuruda operasyonunun kapsamı, nasıl yürütüldüğü, ne tür sonuçlar alındığı, hangi kurumlardan kimlerin operasyona katkı verdiği hususları aşağıdaki şekilde kamuoyu ile paylaşıldı.

İçişleri Bakanlığının 28 Haziran 2022 Tarihli Duyurusu:

29 İlde Eş Zamanlı Demir Yumruk Operasyonu Gerçekleştirildi

28.06.2022

Demir çelik piyasasını manipüle ederek fiyat istikrarını bozan, sektördeki firmaları devre dışı bırakarak tekelleşen, kurdukları paravan şirketler üzerinden 105 milyarlık sahte fatura ile kamuyu 25 milyar zarara uğratan firmalara yönelik Ankara merkezli 29 ilde eş zamanlı Demir Yumruk operasyonu düzenlendi. Operasyonda şu ana kadar Erol Eşrefoğlu (Evcil), aralarında olduğu 3 ayrı suç örgütünün lideri ile birlikte 250 şahıs gözaltına alındı, gözaltı işlemleri devam ediyor. 

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı; Demir Çelik Sektöründe üretici olarak faaliyet gösteren ve güçlenerek tekelleşmeye çalışan suç örgütlerine yönelik, Suç İşlemek Amacıyla Örgüt Kurma, Nitelikli Dolandırıcılık, Rüşvet ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanununa muhalefet suçlarından soruşturma başlattı. Soruşturma kapsamında Ankara Emniyet Müdürlüğü yerleşkesinde Mali Suçlarla Mücadale Şube Müdürlüğü görevlileri, Vergi Denetim Kurulu Müfettişleri , MASAK personeli  ortak çalışma grubu oluşturdu, bu gruba KOM ekipleri de destek verdi.

10 Ay Boyunca Teknik Takip Yapıldı, 3 Ayrı Suç Örgütü Tespit Edildi

Oluşturulan ortak çalışma grubu operasyonun hazırlık aşamasında her bilgi, belge ve detayı titizlikle değerlendirirken, 10 ay süresince dinleme ve fiziki takip tedbirlerini de uyguladı. Bu çalışmaların sonucunda Demir Çelik sektöründe faaliyet gösteren 3 ayrı suç örgütü tespit edildi. 

Tekel Oluşturmuşlar

Bu suç örtülerinin demir çelik piyasasını manipüle ederek fiyat istikrarını bozdukları, sektördeki diğer firmaları devre dışı bırakarak tekel olmaya çalıştıkları, sahte fatura düzenleyerek 3’üncü şahıslar üzerinden kurdukları paravan şirketler aracılığıyla haksız kazanç sağladıkları belirlendi.

Kamuyu 25 Milyar Lira Zarara Uğrattılar

Firmaların düzenledikleri 105 milyar liralık sahte fatura ile kamuyu 25 milyar lira zarara uğrattıkları tespit edildi. (2021 yılında organizasyon kapsamındaki paravan firmaların düzenlenmiş olduğu fatura tutarı neredeyse Türkiye Cumhuriyeti’nin EĞİTİM için ayırdığı ödenek tutarı kadar)

Ankara Merkezli 29 İlde Eş Zamanlı Operasyon

Ankara Emniyeti, Vergi Denetim Kurulu ve MASAK personelinden oluşan ekibin 10 aylık titiz çalışması sonucu, bu sabah saatlerinde operasyonun düğmesine basıldı. Ankara merkezli aralarında İstanbul, Hatay, İzmir, Adana ve Kocaeli illerinin de bulunduğu 29 ilde eş zamanlı Demir Yumruk operasyonu düzenlendi. Operasyonda 840 ekip, 2100 personel, 250 Vergi Müfettişi ve MASAK personeli görev aldı.

Operasyonda 374 şahıs hakkında gözaltı kararı bulunurken, şu ana kadar 250 şahıs gözaltına alındı. Gözaltına alınanlar arasında Erol Eşrefoğlu’nun (Evcil) da arasında olduğu 3 ayrı suç örgütü lideri de bulunuluyor. 14 fabrika, 850 adreste arama ve elkoyma işlemleri devam ediyor.

Kamu 25 Milyar Zarara Nasıl Uğratılabilir?

Yukarıdaki bilgilerden 105 milyar liralık sahte demir/çelik faturası ile kamunun 25 milyar lira zarara uğratıldığını anlıyoruz. Peki, sahte fatura ile devlet nasıl zarara uğratılır?

Sahte fatura ile Devleti zarara uğratma esasen iki yolla gerçekleştirilir.

Birincisi yol; sahte faturalar Katma Değer Vergisi (KDV) iadelerinde kullanılır ve Hazineden haksız yere KDV iadesi alınır. Aynı zamanda bu faturalar, faturaları kullanan ilgili firmaların maliyetlerini şişirir ve bu inşaat firmaları artırılan maliyet kadar kurumlar vergisi matrahlarını düşürürler. Böylece hem KDV, hem de Kurumlar Vergisi ile Hazine zarara uğratılır.

İkinci yol, kamuya iş yapan inşaat firmaları hakediş kalemlerinde kullanmaları gereken demir miktarını fatura ile belgelerler ama gerçekte o kadar demir kullanmazlar. Dolayısıyla, kamuya yapılan köprü, bina, hastane, okulun demirini çalarlar. Böylece kamuyu zarara uğratırlar.

25 Milyarlık Zarar; Aynı Zamanda Demiri Çalınmış Kamu Binaları, Okul, Köprü, Özel Kesimde Konut, İşyeri Demek…

Düşünün 105 milyar liralık sahte fatura söz konusudur. Bu sahte fatura KDV iadesi için veya hakediş almak için kullanılmış ise ilgili inşaatlarda kullanılması gereken demirden daha az demir kullanılmış demektir. 105 milyar liraya kaç bin ton demir alınır? Bunu ilgililer oturup hesaplasın. Ortaya çıkan rakam, bu faturaları kullanan inşaat şirketlerin yaptığı inşaatlardan çalınmış demir demektir. Çürük yapılar, konutlar, işyerleri, okul binaları, hastaneler, köprüler, tüneller… demektir. İşin asıl korkunç yanı budur. Kamunun 25 milyar zararı kısmen telafi edilebilir. Ama, eksik demirle yapılan inşaatların bir depremde meydana getireceği can ve mal kaybı nasıl telafi edilecektir?

Konu Operasyon Yapılan Birkaç Yüz Suç Örgütü Elebaşı ve Üyesinin Ötesine Gitmeyi Gerektiriyor.

105 milyar liralık sahte demir faturası kullanılıyor, bunun karşılığında kamu 25 milyar lira zarara uğratılıyor. Sizce bu sadece gözaltına alınan, tutuklanan çete elebaşları ve üyeleri ile sınırlı bir husus mudur?

Sahte belge ve kamuyu zarara uğratma fiili kaç yıldır gerçekleşmektedir? Operasyona ilişkin basına yansıyan bilgilerden demir çelik sektöründe tekel oluşturmaya yönelik 2004’lere giden tarihlerin söz konusu olduğu anlaşılıyor. Operasyon daha önce yapılamaz mıydı?

105 milyar liralık sahte faturayı hangi inşaat firmaları, hangi inşaatlar için kullanmıştır? Vatandaşın mülkiyet hakkı ve can güvenliği açısından bunları bilme hakkı vardır?

105 milyar liralık sahte faturayı kullanan firma sahipleri ile ilgili adli süreç işletilecek midir? Yoksa af kanunları, matrah artırımları sulandırılıp bunlar aradan sıyrılacak mıdır?

Sahte belge ile şişirilmiş maliyetleri görmezden gelerek milyonluk Vergi İade Raporlarına imza atan, gözünü para bürümüş, dürüst meslektaşlarını da utandıran yeminli mali müşavirler bu fotoğrafın neresindedir? Bu sahte faturaları görmezden gelen YMM’lerin mühürlerine el konulup haklarında adli ve idari soruşturmalar açılacak mıdır?

Milyarlarca liralık para hareketi ile ilgili olarak, bankacılık sektörü hiç mi şüphelenmemiş, MASAK’a şüpheli işlem bildirimi göndermemiştir? Milyondolarlık şirketin sahibi olarak sokakta yaşayan bir kişinin bu şirketin sahibi olamayacağı hiç mi sorgulanmamıştır? Dolayısıyla, konunun bankacılık sektöründeki uzantılarının da ciddi bir şekilde araştırılması gerekir. Bu konuda BDDK ve MASAK gerekli araştırmaları yapacak mıdır?

Sahte faturalar ile şişirilmiş hakedişlerle ilgili yerinde denetimleri zamanında ve düzgün şekilde yapmayan her aşamadaki kamu görevlisi ile ilgili adli ve idari süreç başlatılacak mıdır?

İnşaatlarda yapı denetim ile görevini eksik yapan yapı denetim şirketleri ile ilgili müeyyideler uygulanacak, bu şirketlerin yetkili ve sorumluları ile ilgili adli ve idari süreç başlatılacak mıdır?

Eğer konu sadece birkaç yüz çete elebaşı ve mensubu ile sınırlı kalırsa, operasyon yarım kalır. Başarılı bir şekilde yürütüldüğü anlaşılan bu operasyon, kamuyu zarara uğratan kişilerin mal ve can güvenliğini tehlikeye uğratan tüm kurum, kişi ve meslek mensuplarına kadar uzanmalıdır. Aksi takdirde, yapılan operasyon amacına ulaşmamış olur.

Operasyonda Ele Geçirilen Para ve Eşyalardan Örnekler

Operasyonda ele geçirilen paralar, ziynet eşyaları, değerli takılar, saatler saymakla bitmiyor. Bu kadar paraya ve güce sahip bir örgütün yapamayacağı şey yoktur. Sıra bundan sonraki aşamayı gerçekleştirecek olan kamu denetim birimleri ile yargıdadır.

07.07.2022

Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı