Faiz oranlarının sıklıkla tartışıldığı günleri yaşıyoruz. Merkez Bankasının politika faiz oranları ile ilgili kararları ekonomi üzerinde ciddi etkiler doğuruyor. Peki, bütçeden ne kadar faiz ödemesi yapıyoruz? Bütçeden yapılan faiz ödemeleri, faiz karşıtı söylemlere rağmen azalmakta mı yoksa artmakta mıdır? Son yıllarda bütçeden yapılan faiz ödemelerinde belirgin bir artış söz konusu mudur? Önümüzdeki yıllarda bütçe faiz giderlerinde artış mı azalış mı beklenmektedir?

2002 Yılından 2021 Ekim Dönemi Kadar Merkezi Yönetim Bütçesinden Yapılan Faiz Ödemesi Ne Kadar?

Sizin için 2002 yılından, bu yazı tarihi itibariyle en son yayımlanmış veri olan 2021 yılı Ekim ayı sonuna kadar merkezi yönetim bütçesinden yapılan faiz ödeme rakamlarını aşağıdaki grafikte bir araya getirdim.

Grafik: 2002-2021/10 Merkezi Yönetim Bütçesi Faiz Giderleri

2002 yılından 2021 yılı Ekim ayı sonuna kadar Merkezi Yönetim Bütçesinden yapılan faiz gideri toplamı 1 trilyon 274 milyar Türk Lirasıdır. Faiz giderlerinde 2017 ve sonrasındaki artış trendi çok dramatik ve dikkat çekicidir. Sadece 2017 ve sonrasındaki faiz gideri toplamı 521,1 milyar TL olmuştur.

Önümüzdeki Üç Yılda Faize Ne Kadar Ödeyeceğiz?

Orta vadeli programa göre ise önümüzdeki yıllar çok daha yüksek faiz ödemesi yapacağımız öngörüsü içermektedir.

2022-2024 Orta Vadeli Programın ilgili kısmını aynen vereyim.

Orta vadeli programa göre önümüzdeki üç yılda ödeyeceğimiz faiz gideri;

• 2022 yılında 240,4 Milyar TL,
• 2023 yılında 290,9 milyar TL
• 2024 yılında 320,4 milyar TL

olmak üzere toplam 851,7 milyar TL’dir.

Son yirmi yılda ödediğimiz 1 trilyon 274 milyar liranın üzerine önümüzdeki 3 yılda ödeyeceğimiz faiz faturasını da koyunca 2 trilyon 125 milyar liralık faiz tutarı ortaya çıkmaktadır.

Faizi Doğru Yerden Tartışmaya Var mısınız?

Faiz kötüdür. En kötü faiz ise asgari ücretlinin alın terinden kesilen vergiler ile ödenen faizdir. O zaman faizi, faizin kötülüğünü tartışırken;

• Bütçeden son yirmi yılda ödediğimiz 1 trilyon 274 milyar lirayı,
• Önümüzdeki üç yılda ödeyeceğimiz 851,7 milyar lirayı,
• Ödeyeceğimiz her beş liradan bir lirasının faiz ödemesi olarak kimlere gittiğini,
• Ülkeyi bu denli yüksek faiz ödemeye iten nedenleri, politikaları, politikanın sorumlularını,
• Faizden elde edilen gelirlerin vergileme açısından neden en avantajlı konumda olduğunu,
• Merkez Bankasının politika faizini %15’e indirirken, devletin alacağına uygulanan gecikme faizinin halen neden yıllık %19,2 olduğunu

da tartışalım. Faizi, tartışmaya doğru yerden başlamaya var mısınız?

Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı