Verginin Vergisinin Vergisi!

Yazımın başlığından da anlayacağınız üzere bu sefer sadece verginin vergisini değil, verginin vergisinin vergisini ödüyoruz. Olay nasıl gerçekleşiyor şimdi ona bakalım. Hatırlayacağınız üzere cep telefonlarından alınan TRT bandrol ücreti 4 puanlık artışla %6’dan %10’a yükseltilmişti.

Ayrıca gümrük girişi üzerinden %25 Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hesaplanıp en sonunda %18 KDV uygulanmak koşuluyla bir cep telefonunun gümrük girişi sonrası vergiler dahil fiyatı bulunmaktaydı. Konuyu biraz daha derinleştirecek olursak;

ÖTV Kanunu’na 2009’da eklenen geçici 6. madde ile 31/12/2023’e kadar cep telefonları için asgari bir ÖTV uygulamasına geçildi. Buna geçici maddeye göre, ÖTV Kanununa ekli (IV) sayılı listede yer alan cep telefonları için listede belirlenen orana göre hesaplanan vergi 40 TL’den az olamaz denilmekte idi. Ayrıca zaten Anayasanın 73. Maddesi gereğince muafiyet, istisna, indirim, oranları Bakanlar Kurulu belirlemektedir.  Bakanlar Kurulu’nun bu tutarı 0’a kadar indirmeye veya 3 katına kadar artırmaya yetkisi olduğu da aynı maddede hüküm altına alınmıştır. Bakanlar Kurulu bu yetkisini kullanarak aynı tarihten bu yana asgari maktu vergi tutarını 120 TL’ye yükselmişti. Ancak 2016 yılının başında yayımlanan 2015/8353 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile asgari maktu ÖTV tutarı 160 TL yapıldı. Yukarıda da bahsettiğim Bakanlar Kurulunun bu maktu tutarı en fazla 3 katına kadar çıkarma yetkisi bu son aldığı kararla aşılmış olmaktadır. Yani şahsım adına yapılan son düzenleme Anayasaya aykırılık taşımaktadır.

İş bu anlattıklarımla da bitmiyor. Şimdi vereceğim birkaç örnekle nasıl vergilendirildiğimizi sizlere daha ayrıntılı izah etmek istiyorum;

Cep Telefonunda Katlanan Vergi Yükü

Bir cep telefonundaki vergi yükünün nelerden oluştuğu ve nasıl hesaplandığı aşağıdaki önrete sunulmuştur:

Örnek 1-

Gümrük girişi 500 TL olan bir cep telefonunun vergili fiyatını bulmak için;

Önce %10 TRT bandrol ücreti (50 TL) hesaplayıp gümrük giriş fiyatına ekliyoruz.

Ara toplam 550 TL oldu.

Bu tutarın %25 ÖTV’sini alıyoruz (137,50 TL)

Ancak yukarıda bahsettiğim asgari maktu ÖTV tutarı son düzenleme ile 160 TL’den az olamaz denilmektedir. Bu nedenle hesaplanan 137,50 TL değil asgari maktu tutar olan 160 TL dikkate alınacaktır.

Ara toplam 710 TL

Bu tutarın da %18 KDV’sini hesapladığımızda o da 127,80 TL yapmaktadır.

Yani 500 TL’ye ülkeye giren bir cep telefonundan

-50 TL TRT bandrol ücreti

-160 TL ÖTV

-127,80 TL KDV alarak toplamda 337,80 TL vergi tahsil edip cep telefonunun vergiler dahil fiyatının 837,80 TL olduğunu görmekteyiz.

Örnek 2-

Gümrük girişi 1.000 TL olan bir cep telefonunun vergili fiyatını bulmak için

Önce %10 TRT bandrol ücretini (100 TL) hesaplayıp gümrük giriş fiyatına ekliyoruz.

Ara toplam 1.100 TL oldu.

Bu tutarın %25 ÖTV’sini hesaplıyoruz (275 TL) ve bu tutar asgari maktu ÖTV tutarı olan 160 TL’yi geçtiğinden 275 TL’yi dikkate alıyoruz.

Ara toplam 1.375 TL

Bu tutarın da %18 KDV’sini hesapladığımızda o da 247,50 TL yapmaktadır.

Yani 1.000 TL’ye ülkeye giren bir cep telefonundan

-100 TL TRT bandrol ücreti

-275 TL ÖTV

-247,50 TL KDV alarak toplamda 622,50 TL vergi tahsil edip cep telefonunun vergiler dahil fiyatının 1.622,50 TL olduğunu görmekteyiz.

Başka bir deyişle 1.000 TL’lik telefon için 622,50 TL, vergisiz fiyata göre %62,2 vergi ödüyoruz. 

Yukarıdaki her iki örnekte de görüldüğü üzere satın aldığımız bir cep telefonu için TRT bandrol ücreti ödeyip bu TRT bandrol ücretinin hem ÖTV’sini hem de KDV’sini ödemekteyiz.

21.01.2019

Dr. Ozan Bingöl

Başkent Üniversitesi Öğr. Gör.