Süleyman Demirel’e atfedilen “Siyasette 24 saat çok uzun süredir.” sözü herkesin malumudur.

Bu söz, siyasetin belirsizliğini, yapıldığı zeminin kayganlığına, siyasi kararlardaki hızlı değişim, siyaset yapanların ne denli esnek(!) , manevra kabiliyeti yüksek ve değişken düşünce yapısına sahip olduğunu belirtmek için biçilmiş bir kaftandır.

Ancak söz konusu olan vergi ise esas olan belirlilik, öngörülebilirlik, hukuk güvenliğidir. Bu yüzden bir müteşebbis yatırım yaparken vergi faktörüne ilişkin analizinde en az 10 yıllık bir öngörülebilirliğe sahip olması gerekir. Bu ise vergi düzenlemelerinin politika belgelerinde (Planlar, programlar ve benzeri) belirtilen eksende gideceğine inanmakla mümkündür.

Vergi Sistemimizde Öngörülebilirlik 24 Saatin Altında.

Peki ülkemizde vergide öngörülebilirlik var mı? Sürekli çıkan aflar, değişen KDV, ÖTV oranları, indirim, istisna ve muafiyetlerdeki sık değişiklikler vergide öngörülebilirlik olmadığını kanıtlanmış idi. Ancak 01-02 Haziran 2021 tarihinde 24 saati bulmayan zaman diliminde yaşanan olaylar vergi sistemimizde öngörülebilirliğin 24 saat için bile yapılamadığını göstermesi açısından ilginç bir örnek oldu.

Ne oldu?

Covid-19 Pandemisi nedeniyle pek çok üründe KDV oranları düşürüldü. Belediye Gelirleri Kanunu ve Diğer Kanunlardaki değişiklikler ile de bazı vergilerde oran düşürülmesi veya sıfırlaması söz konusu oldu. Bunlardan birisi de sinema biletlerindeki eğlence vergisi idi.

Film gösterimlerinden alınan eğlence vergisi pandemi tedbirleri çerçevesinde 23 Aralık 2020 tarihinden 31.05.2021 tarihine kadar sıfırlandı. İşin garibi aynı dönemde sinema salonları genelge ile kapatıldı. Dolayısıyla, kapalı olan sinema için eğlence vergisi sıfırlandı.

Şimdi vergicilikte 24 saatin uzun süre olduğu gerçeğine ilişkin uygulamalı örneğe gelelim.

• 01 Haziran 2021 gece yarısından itibaren film gösterilerinde eğlence vergisini sıfırlayan Cumhurbaşkanı Kararının süresi dolduğu için film gösterimlerinde eğlence vergisi %10 oldu.

• 01 Haziran 2021 sabah 8.53 aşağıdaki twiti attım.

01 Haziran 2021 öğleninde İçişleri Bakanlığı genelgesi ile sinema salonları tekrar kapatıldı.

Biz de, esprili bir üslupla, sinema salonları kapatıldı, eğlence vergisini de sıfırlarlar diye bir önceki twite ekleme yaptım.

Sabah kalkıp Resmi Gazeteye baktığımda sinema salonları kapatıldıktan sonra gece yarısı film gösterimlerinde eğlence vergisinin tekrar sıfırlandığını gördüm.

Yukarıdaki örnekte görüldüğü üzere, Türkiye’de vergicilikte 24 saatin çok uzun bir süre olduğu teyit edildi.

Konuya ilişkin aslında onlarca örnek var:

01 Haziran 2021 sabahı kalktığınızda KDV oran indirimlerinin uzatılmadığını görüyorsunuz. Mükerrer Resmi Gazeteyi gözlüyorsunuz. Ama değişiklik yok. Mal/hizmet satacaksınız, yazar kasanızı, diğer muhasebe sistemlerinde KDV oranlarını değiştiriyorsunuz. Sonra 02.06.2021 tarihinde yayımlanan bir Karar ile 01.06.2021 tarihinden geçerli olmak üzere KDV oran indirimlerinin uzatıldığını öğreniyorsunuz.

Sıfır araba alacaksınız, pazarlık yapıyor, sözleşme imzalıyorsunuz. Gece yattığınızdaki ÖTV oranlarını sabah ciddi oranlarda artmış olarak buluyorsunuz. Araba hayalleriniz güme gidiyor. Satıcı siparişlerini ne yapacağını bilemiyor.

Artık af yok diyorlar. İnanıp verginizi düzenli ödüyorsunuz. Bir sabah uyanıyorsunuz ki, yeni bir af kanun teklifi Meclise sunulmuş.

Nasıl öngörülebilir bir vergi sistemi değil mi? Yapmayın, ne olur? Bunların hepsi mükellefe maliyet. Vergi idaresine güveni zedeleyen hususlar. Vergilemede öngörülebilirlik, belirlilik ilkelerini çöpe atan unsurlar bunlar.

Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı