Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı

Yine Torba Yasa

Yine bir vergi düzenlemesi daha torba yasa teklifi olarak AK Parti tarafından 2 Nisan 2021 tarihinde Meclise sunuldu. Pek çok Kanunu ilgilendiren hususlar tek bir kanunda toplanmış. Hukukiliği sorunlu torba yasalardan bir türlü vazgeçemiyoruz.

Kurumlar Vergisi Oranları Artırılıyor.

Söz konusu torba yasa teklifinde yer alan düzenleme önerilerinden birisi de kurumlar vergisi oranında artışa ilişkindir. Teklif ile şu an %20 olan kurumlar vergisi oranının 2021 yılı için %25, 2022 yılı için ise %23’e çıkarılması önerilmektedir. nhpq

2021 Yılı Birinci Geçici Vergilendirme Döneminde Hangi Oran Uygulanacak?

Söz konusu maddenin yürürlük tarihi, yasanın yayım tarihi olarak belirlenmiştir.

2021 yılı birinci geçici vergilendirme dönemi 01.01.2021-31.01.2021 olduğu için yapılan düzenlemenin bu dönemi kapsaması durumunda vergilemede geriye yürümeme ilkesi tartışmaları söz konusu olacaktır. Bu nedenle Plan ve Bütçe Komisyonu ve Genel Kurul görüşmeleri aşamasında 2021 yılı birinci geçici vergilendirme döneminde %20’lik oranın uygulanacağı hususu açık bir şekilde belirtilmelidir.

Kurumlar Vergisi Oran Artışının Amacı Nedir?

Kurumlar vergisi oranı geçici olarak son üç yıldır %22 olarak uygulanıyordu. Bu yıl geçici uygulama son bulmuş ve oran %20 olmuştu. Oranın %22’den %20 inmesi 2021 yılında kurumlar vergisi tahsilatında yüzde ona yakın bir düşüş anlamına gelmekte idi. Teklif ile kurumlar vergisi oranında yapılması öngörülen artış ile bir taraftan kurumlar vergisi oran düşüşünden kaynaklanabilecek vergi kaybının önüne geçilirken, diğer yandan bütçeye bir önceki yıla göre yüzde 10’un üzerinde bir ilave kaynak elde edilmesi hedeflenmiştir.

Dolayısıyla oran artışının tek amacı bütçeye gelir elde etmektir. Gelir dağılımını daha adil hale getirme, dolaylı, dolaysız vergi arasındaki uçurumu kapatma gibi herhangi bir amaç söz konusu değildir. İşletme büyüklüğü, sektör ve benzeri açılardan da oran açısından farklılaşma söz konusu olmadığı için bu düzenlenin ekonomik herhangi bir amacı da yoktur. Tek amaç, her yıl katlanarak artan bütçe açığına bir parça olsun katkı yapmaktır.

Peki, Kurumlar Vergisi Oran Artışı Bütçe Açığına Merhem Olacak mı?

Kurumlar vergisi oran artışının 2021 yılı için ne kadar bir gelir artışına yol açacağı konusunda net ve kesin rakamlar vermek güçtür. Sadece bazı varsayımlara dayalı olarak simülasyon yapılması mümkündür. Örneğin bir önceki yıl elde edilen kurumlar vergisi gelir rakamları esas alınarak bir önceki yıla göre yapılan oran artışı kadar fazla vergi toplanabileceği varsayımı ile bir tutara ulaşmak mümkündür.

2020 yılında 918 bin kurumlar vergisi mükellefinden toplanan vergi miktarı 105 milyar TL’dir. Geçen yıl oran %22 idi. Bu yıl %25 olacak. Dolayısıyla bir önceki yıla göre oran artışı %13,6 düzeyindedir.

Kurumların geçen yıla eşit gelir elde ettiğini varsaydığımızda oran artışı nedeniyle 14-15 milyar TL’lik ilave bir kaynak beklemek söz konusu olabilir. Bu rakam, 2021 bütçesindeki 1,3 trilyon liralık giderin %1’i civarındadır. 245 milyar lira olarak ilan edilen bütçe açığının ise ancak %5’i civarına merhem olacak bir tutar söz konusu olacaktır. Tabii, TCMB ve kamu bankalarının aynı karlılıkla çalışacağı, diğer kurumların da en az 2021 yılı kadar kar elde edeceği varsayımı ile geçerlidir yaptığımız tahminler.

Tablo: Yıllar İtibariyle Kurumlar Vergisi Tahsilatları

Diğer Ülkelerde Kurumlar Vergisi Oranları Nasıl Seyrediyor?

Kurumlar vergisi oranı açısından OECD ülkeleri arasındaki konumumuz nedir? diye sorabilirsiniz.

Aşağıda OECD ülkelerinde 2020 yılında geçerli kurumlar vergisi oranları sunulmuştur. Bu oranlar, eyalet sistemi olan ülkelerdeki merkezi ve eyalet yönetimleri tarafından alınan kurumlar vergilerin birleştirilmiş halini ifade etmektedir.

Türkiye 2020 yılında %22’lik kurumlar vergisi oranı ile OECD ülkeleri arasında 22 nci sırada yer almakta idi. 2021 yılında kurumlar vergisi oranı %25’e çıkarsa ve diğer ülkelerde değişiklik olmaz ise ilk 12’ye girme şansımız var.

Bu arada ABD başta olmak üzere diğer bazı ülkelerin de kurumlar vergisinde artış için düğmeye bastığını hatırlatalım. Hatta ABD Hazine Bakanı Yellen vergi rekabetinde geriye düşmemek için ülkeleri asgari bir kurumlar vergisi oranına zorlama niyetinde olduğu yönünde de açıklama yaptı. Bakalım neler olacak?

05.04.2021