Bir Güne Daha Vergi ile Uyandık

Bir sabah daha güne vergi ile uyandık. Adı vergi değil, ama etki ve sonuçları itibariyle bir tür dolaylı vergi olan TRT bandrol ücret oranları artırıldı.

26.05.2022 tarih ve 31847 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5610 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile TRT bandrol ücretlerine Yapılan bu oran artışı ile birlikte bazı ana mal gruplarında 26.05.2022 tarihinden itibaren geçerli yeni TRT Bandrol ücreti oranları aşağıdaki gibi oldu.

• Cep telefonlarında %10 olan oran %12’ye, (artış oranı %20)
• Radyolu kulaklık, radyolu koşubandı, radyolu duşakabin ve benzerlerinde %8 olan oran %14’e, (artış oranı %75)
• Tablet ve bilgisayarda %2 olan oran %4’e (artış oranı %100)
• Uydu alıcıları, TV kutularında %10 olan oran %12’ye, (artış oranı %20)
• Kara taşıtlarında %0,4 olan oran ise %0,8’e, (artış oranı %100)
• Diğer taşıtlarda %0,01 olan oran %0,02’ye yükseltildi. (artış oranı %100)

TRT Bandrol Ücreti Artışları Cep Telefonu Fiyatlarına Nasıl Yansır?

Cep telefonu deyip geçmeyin, gerek alırken, gerekse kullanırken cep telefonu için o kadar çok vergi ödüyoruz ki. Bu ödediğimiz vergi ve vergi benzeri unsurlar aşağıdaki gibidir:

Cep Telefonu Alırken Ödenen Vergi ve Vergi Benzerleri:

• Kültür Bakanlığı Payı
• TRT Bandrol Ücreti
• Özel Tüketim Vergisi
• Katma Değer Vergisi

Peki, cep telefonları üzerinden alınan TRT Bandrol ücreti oranının %10’dan %12’ye çıkarılması fiyatlara nasıl yansır? Aşağıda TRT Bandrol artışının cep telefonu fiyatına yansımasını karşılaştırmalı olarak sunuyorum.

Tablo: Cep Telefonu TRT Bandrol Ücreti Oranında 26.05.2022 tarihinden itibaren geçerli oran artışı öncesi ve sonrası durum

Türkiye’de verginin vergisinin vergisini de aldığımız için, cep telefonunda TRD Bandrol ücret oranının 2 puan artırdığınızda TRT’ye 70,70 TL ilave kaynak yaratılırken, aynı zamanda bandrol ücretinin ÖTV ve bu ÖTV’nin de dahil olduğu tutar üzerinden KDV aldığımız için vatandaşa sadece vergisel yansıması 125,14 lira olmaktadır. Bir de vergi artışı oldu diye kâr marjı artırılıp, vergi artışına da kâr marjları uygulanırsa bu yansıma daha da yüksek olacaktır.

VE SORULAR….

Yukarıda konunun teknik boyutunu verdik. Burada sorulması gereken sorular var elbette.

• Vatandaş olarak en temel ihtiyaç haline gelen cep telefonu için ben bu kadar çok vergiyi neden ödüyorum?
• Bir adet telefon almak için neden bir adet telefonu Devlete almak zorunda kalıyorum?
• Ödediğim bu vergiler nerelerde kullanılıyor?
• TRT’nin elektrik faturalarından aldığı payın kesilmesinin faturası bandrol ücreti olarak yine vatandaşa mı kesildi?
• TRT, harcamalarda tasarrufa gitmek yerine neden sürekli olarak vatandaşın cebine/cep telefonuna el uzatmaktadır?
• 2004-2020 yılları arasındaki 17 yıllık dönemde vatandaşlar tarafından TRT bandrol ve enerji payı olarak ödenen tutar toplamı 23 milyar 812 milyon liradır.  Bu rakamı bugünkü kurla (16.40 TL) çarptığınızda karşınıza 146 milyar 550 milyon TL gibi muazzam bir rakam ortaya çıkmaktadır. Bu kadar para nerelere, hangi kriterlere göre harcanmıştır? Bu kadar kaynağa rağmen, bina kirası ödemeyen TRT’nin reklam geliri neden toplam gelirleri içinde %10’u bile bulmamaktadır?
• Bu kadar yüksek kaynak aktarılan kurumların tüm mali tablolarını en ayrıntılı bir şekilde kamuoyu ile zamanında, tam ve doğru bir şekilde paylaşması gerekmez mi?
• ÜFE’nin üç haneli hale geldiği, TÜFE’nin de bu yolda hızla ilerlediği bir dönemde enflasyon üzerinde artırıcı etki yapan bu tür artışların yapılmasının ekonomik mantığı var mıdır?
• Vatandaşın gelirindeki aşınma, hayatın pahalılaşması karşısında verdiği adeta yaşamda kalma mücadelesine kamu kurum ve kuruluşları da harcamalarda tasarrufla destek olmak durumunda değil midirler?

26.05.2021

Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı