Yine, yeniden, “yeni” bir Torba Yasa ile karşı karşıyayız. Adalet ve Kalkınma Partisinden bir grup Milletvekili tarafından 16 Ekim 2020 tarihinde sunulun “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” teklifinin Genel Gerekçesi ve tam metnini aşağıda sunuyoruz:

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA

İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifimiz ve gerekçesi ekte sunulmaktadır.

GENEL GEREKÇE

Hazırlanan Kanun Teklifi ile tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs (Covid-19) salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması, salgın nedeniyle işçi ve işverenler üzerinde oluşan yükün sosyal devlet ilkesi gereğince paylaşılması ve giderilmesi, normalleşme sürecinde hareketlenecek ekonomik aktivitenin istihdamla desteklenmesi, istihdamda devamlılığın sağlanabilmesi amacıyla destek tedbirleri düzenlenmektedir. Ayrıca, ekonomik program hedeflerinin gerçekleştirilmesi, vergi rekabeti, vergide adalet, basitlik, etkinlik ve verimlilik ilkeleri çerçevesinde bazı güncellemelerin yapılması öngörülmektedir. Bu çerçevede Kanun Teklifinde yer alan düzenlemelerle, mükelleflerin gönüllü uyumunu gözeten, vergi güvenliğini güçlendiren, yatırımları ve sermaye piyasasını teşvik eden, İdarenin etkin ve hızlı karar almasını sağlayan değişiklikler öngörülmektedir. İstihdam ve vergi konularına ilişkin düzenlemelerle birlikte kamu kurum ve kuruluşlarımızın ihtiyaçları ile son dönemde vatandaşlarımızdan gelen taleplerin karşılanması amacıyla bazı konularda kanuni düzenlemelerin hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede;

Koronavirüs (Covid-19) kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma ve kısa çalışmanın sona ermesini takiben sağlanan normalleşme desteğine ilişkin Cumhurbaşkanına tanınan yetki süresinin uzatılması,

İşsizlik ödeneğinden yararlandırılan kişilerin istihdama daha hızlı dönüşlerinin teşvik edilmesi amacıyla bu kişilerin, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde işe girmeleri ve bu iş yerinde 12 ay süreyle kesintisiz çalışmaları halinde uzun vadeli sigorta primlerinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmasının sağlanması,

1 Ocak 2019 ile 17 Nisan 2020 tarihleri arasında; işini kaybetmiş kişilerin yaptıkları işlerle ilgili becerilerini kaybetmeden yeniden istihdama dönmelerine; bu kapsamdaki kişilerin başvurmaları halinde işe alınarak fiilen çalıştırılacak veya ekonomik aktivitenin canlandığı döneme bir hazırlık olarak işe ve işyerine bağlılıklarını sağlamak amacıyla ücretsiz izne ayırma imkânı getirilmesi; bu surette istihdama katılamayanları da geçici bir süre destekleyerek sonraki dönemde işgücüne ve istihdama katılımlarına katkıda bulunulması,

Normalleşme döneminde işverenler tarafından son 16 aylık dönemdeki en düşük sigortalı sayısına ek olarak istihdam edilecek her bir çalışan için işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacaklara ücret desteği ve ilave olarak işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacaklara nakdi ücret desteği verilmesi, amaçlanmaktadır.

4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu, geçici 19 uncu ve geçici 21 inci maddelerinde işsizlikle mücadele kapsamında istihdamın korunması ve artırılması amacıyla özel sektör işverenlerine kolaylık ve başta dezavantajlı gruplar olmak üzere işsizlerin istihdam edilmelerini sağlamak amacıyla 2020 yılı sonuna kadar uygulanacak olan destek ve teşviklerin uygulama sürelerinin ihtiyaç duyulması halinde 31/12/2023 tarihine kadar uzatmak üzere Cumhurbaşkanına yetki verilmesi öngörülmektedir.

Diğer taraftan Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihi, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 22 nci maddesiyle 1/1/2021 tarihine ertelenmiş olup yapılan değişiklik ile, koronavirüs salgınının olumsuz etkileri gözönünde bulundurularak Esnaf Ahilik Sandığı uygulamasının yürürlük tarihinin 31/12/2023 olarak değiştirilmesi hedeflenmektedir. Teklifte yer alan vergi kanunlarına yönelik düzenlemelerle;

Evlerinde ürettikleri malları internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden satışını yapanlar belirli şartlarla gelir vergisi muafiyeti kapsamına alınmakta,

İhracat yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası rekabetçiliğinin geliştirilmesi, yeni ihracat alanlarının oluşturulması, istihdam imkânlarının artırılması ve bu alanda oluşacak yeni pazarlarda ülkemizin payının artırılması amacıyla yeni bir teşvik unsuru ihdas edilmekte ve tam

mükellef gerçek kişilerin mal ihracından elde ettikleri kazançlarının %50’sinin beyannamede bildirilen gelirlerden indirilmesine imkân tanınmakta,

Kısmi zamanlı çalışmanın teşvik edilmesi ve yeni istihdam artışı sağlanması amacıyla kısmi zamanlı çalışmayı kabul eden hizmet erbabına gelir vergisi ve damga vergisi istisnası getirilmekte,

Diğer bir düzenlemeyle, tam mükellef sermaye şirketlerinin kendi hisselerini geri almaları durumunda kar dağıtımına ilişkin vergilemenin nasıl yapılacağı hususuna açıklık kazandırılmakta,

Menkul kıymetler ve diğer sermaye piyasası araçlarının elden çıkarılması ve elde tutulması sürecinde elde edilen gelirler ile mevduat faizleri, repo gelirleri ve özel fınans kurumlarından elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine yönelik hükümler içeren Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinde yapılan düzenlemeyle, maddenin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmakta, istisna kapsamındaki kazançların hangi durumda madde kapsamında tevkifata tabi olacağı hususuna açıklık getirilmekte,

Yine, jokeylere, jokey yamakları ve antrenörlerine ücret olarak yapılan ödemelerden %20 oranında tevkifat yapılmasına ilişkin hükümler içeren Gelir Vergisi Kanununun geçici 68 inci maddesinin uygulama süresi 31/12/2025 tarihine kadar uzatılmakta, gelir vergisi tevkifatının 6132 sayılı Kanuna göre lisans sahibi olan veya lisans sahibince yetkilendirilen kişilerce yapılacağı düzenlenmekte,

Cumhurbaşkanına, %20 olan kurumlar vergisi oranını beş puana kadar indirme ve tekrar kanuni seviyesine getirme yetkisi verilmektedir. Ayrıca, halka açıklığı ve kurumsallaşmayı teşvik etmek amacıyla payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında işlem görmek üzere en az %20 oranında ilk defa halka arz edilen şirketlere kurumlar vergisi oranının indirimli olarak uygulanması sağlanmakta,

Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının Türkiye’ye getirilmek suretiyle milli ekonomiye kazandırılmasına ve gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak işletmelerin kayıtları arasında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazların kanuni defterlere kaydedilmesine imkan verilmekte,

Türkiye’de oynanması planlanan 2021 UEFA Şampiyonlar Ligi Final karşılaşmasının oynanacağı tarihe göre güncelleme yapılmak suretiyle, UEFA, katılımcı futbol kulüpleri ve organizasyonda görevli tüzel kişilerden işyeri, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayanlar Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisinden muaf, bu müsabaka dolayısıyla yapılacak mal teslimleri ve hizmet ifaları katma değer vergisinden müstesna tutulmaktadır.

Ayrıca, uygulama süresi 31/12/2020 tarihinde sona eren;

-Demek veya vakıfların tevkif suretiyle vergilendirilmiş bazı gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmamasına yönelik geçici maddenin,

-Dahilde işleme rejimi kapsamında tecil-terkin uygulaması kapsamında işlem yapılabilmesine yönelik geçici maddenin,

-Milli Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimlerinde sağlanan KDV istisnasına yönelik geçici maddenin,

-İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) kapsamında İstanbul Proje Koordinasyon birimine yapılacak teslim ve hizmetlerin katma değer vergisinden istisna edilmesine yönelik geçici maddenin,

uygulama süreleri uzatılmaktadır. Öte yandan, konaklama vergisinin yürürlüğü 1/1/2022 tarihine ertelenmektedir.

Teklifle yapılan bir diğer düzenlemeyle, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanuna tabi memurlar ve kamu görevlileri ile aynı statüde olmalarına rağmen anılan Kanuna tabi olmayan Türkiye İş Kurumu yönetim kurulu

başkan ve üyeleri ile Kurum personelinin; memurlar ile diğer kamu görevlilerinin kamusal görev ve hizmetleri yerine getirirken işledikleri suçlar nedeniyle doğrudan ceza kovuşturmasına tabi tutulmamalarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen 4483 sayılı Kanun kapsamına alınması amaçlanmaktadır.

14/2/2020 tarihli ve 31039 sayılı Resmi Gazete yayımlanan Anayasa Mahkemesi Kararı ile basın ve gazetecilik mesleğinde çalışanların fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmalarına ilişkin mevcut hükmün iptaline karar verilmiş ve iptal kararının yürürlüğü, oluşacak yasal boşluğun giderilmesi amacıyla 9 ay sonraya bırakılmıştır. Anayasa Mahkemesi Kararı ile doğan hukuki boşluğu gidermek amacıyla düzenleme yapılması hedeflenmektedir.

TORBA YASANIN TAM METNİ İÇİN TIKLAYINIZ.