1- Emlak vergisi nedir ve ne zaman ödenir?

Türkiye sınırları içerisinde bulunan binalar, arsalar ve araziler emlak vergisine tabidir.

Emlak vergisi, bina vergsi ve arazi vergisi olmak üzere iki farklı kategoriye ayrılmaktadır. Aynı zamanda emlak vergisi emlağın bulunduğu yerin Büyükşehir sınırları içinde olup olmamasına göre de farklılaşmaktadır. Büyükşehirlerdeki gayrimenkuller %100 artırımlı olarak uygulanmaktadır.

Tablo: Emlak vergisi oranları

Emlak vergisinin %10’u oranında ayrıca taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına yönelik katkı payı ödemek durumunda olduğunuzu da hatırlatalım.

Emlak vergisini belediyeler tahsil etmektedir. Öncelikle emlak vergisi ödeyecek gayrimenkul sahiplerine, ödeme zamanlarını da hatırlatalım. Emlak vergisi yıl içerisinde iki eşit taksitte ödenmektedir. İlk taksitinin ödenmesi için süre martta başlar ve mayısın sonuna kadar devam eder. İkinci taksit, kasım ayının başından sonuna kadar devam eder. 

Emlak vergisi ödemeleri gayrimenkulün bağlı olduğu belediyeye yapılmaktadır. Süresinde yapılmayan ödemeler için aylık %2 oranında gecikme zammı hesaplanmaktadır.

2- Kimler Emlak Vergisi Ödemez? Emlak Vergisi Muafiyeti veya Sıfır Oranlı Emlak Vergisinden Kimler Yararlanır?

Merak edilen en temel husus “Konutu olup da emlak vergisi ödemeyecekler kimlerdir?” sorusudur;

En fazla brüt 200 m2 ve tek konuta sahip olan;

* Hiç geliri olmayan ev hanımları ve işsizler,
* SGK’dan (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı) aldıkları emekli aylığından başka hiçbir geliri olmayan emekliler,
* Engelliler,
* Gaziler,
* Şehitlerin dul ve yetimleri,

İndirimli (sıfır oranlı) bina vergisi uygulamasından yani emlak vergisi muafiyetinden yararlanabilmektedirler.

3 – Sıfır Oranlı Emlak Vergisi İçin Belediyelere nasıl başvurulur?

Belediyelerde emlak vergi indiriminden faydalanacaklar için düzenlenmiş formlar bulunmaktadır. Öncelikle vatandaşların emlakin bağlı bulunduğu belediyeye başvurarak kendi durumuna uygun olan formu doldurulup beyan etmesi gerekiyor. (İlgili formlar ve taahhüt belgesi, 38 ve 44 Seri No.lu Emlak Vergisi Tebliğlerinin ekinde yayımlanmıştır.)

• “Hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin tek meskenlerine ait form” ve “hiçbir geliri olmayanların tek meskenlerine ait taahhüt belgesi”
• “Tek meskeni olan (intifa hakkına sahip olanlar dahil) emeklilere, dul ve yetimlere ait form”
• “Tek Meskeni Olan Engellilere Ait İndirimli Bina Vergisi Formu” ile “Sağlık Kurulu Raporunu”
• “Tek meskeni olan (intifa hakkına sahip olanlar dahil) şehitlerin dul ve yetimlerine ve gazilere ait form”

hangi form duruma uygun ise o doldurulup ilgili belediyeye verilmesi gerekiyor.
Geçmiş yıllarda belediyelere verilen form ve taahhütlerin, her yıl tekrar verilmesi gerekmiyor.

4- Ev hanımlar ve işsizler, geliriniz yoksa vergi de yok!

Ev hanımları ve işsizler için brüt 200 m2’nin altında tek konutları varsa ve gelirleri de yoksa emlak vergisi (indirimli-sıfır oranlı) ödemeyecekler. 2018 yılı içinde, 34.000 TL’ye kadar mevduat faizi, repo benzeri (menkul sermaye iradı) elde edilen gelir varsa yine vergi avantajı devam ediyor. Bu kişiler yine emlak vergisi ödemeyecekler, şayet 2018 yılında faiz veya repo gibi gelirlerden toplam 34.000 TL’yi aşan bir kazanç elde edildi ise emlak vergisi muafiyetinden yararlanılamamaktadır.

5- Tek konutum var ama hisseli diyorsanız;

200 m2’yi geçmeyen tek meskene hisse ile sahip olunması halinde indirimli (Sıfır oranlı) emlak vergisi, meskenin vergi değerinin hisseye isabet eden kısmına kadar uygulanır.

6- Konut işyeri olarak kiraya verilirse?

Sıfır oranlı emlak vergisi imkanı konutlar için sağlanmıştır. İşyeri olarak kiraya verilen konutlar için indirimli emlak vergisi uygulamasından yararlanılamaz.

İlk başta konut olarak kullanılan gayrimenkul işyeri olarak (bir kısmı da olsa ) kullanıldığında, emlak vergisi konut olarak değil, işyerinin tabi olduğu orandan (konuta göre daha yüksek) emlak vergisi ödenir.

7- 2019 yılında satın alınan evin emlak vergisini kim ödeyecek? 

2019 yılında satılan evin emlak vergisini satıcı öder. Alıcı bu nedenle 2019 yılı için emlak vergisi ödemez. Yalnızca belediyeye bildirim verir. Alıcı için ilk emlak vergi ödemesi 2020 yılında başlayacaktır.

8- Engellilerde, gelir olsa da vergi avantajı devam eder!

Brüt 200 m2’yi geçmeyen tek konuta sahip engelliler gelire sahip olsa da emlak vergisi avantajından yararlanıyor. Belediyeye form ve sağlık raporunu ibraz ettiğinde sahip olduğu tek konutu için emlak vergisi ödemeyecekler. Engelliler tek konutunu kiraya verip yakınlarının yanında kalsa da tek konutları için indirimli (sıfır oranlı) emlak vergisi hakkından yararlanabiliyorlar.

9- Fazla veya haksız yere ödenen emlak vergileri nasıl  geri alınır?

Bugüne kadar ödenmiş emlak vergileri için neler yapılabilir sorusuna cevap verecek olursak;

Şayet yukarıda belirttiğimiz şartları taşıyor iseniz ve bugüne kadar emlak vergilerinizi ödedi iseniz 5 yıllık zamanaşımı süresi içerisinde yani geçmiş 5 yıl için ödediğiniz emlak vergilerinizi geri alabilirisiniz. Bunun için bir düzeltme dilekçesi ile birlikte ilgili belediyeye itiraz ederek geriye dönük 5 yıllık ödemelerin iadesi talep edilebilir.

Bunun için belediyenin emlak birimine bir ‘düzeltme dilekçesi’ verip durumu açıklayınız. ‘Vergi Usul Kanunu Madde 120/2’yi dayanak göstererek, ödediğiniz vergilerin iadesini talep ediniz.

Belediyenin cevap süresi 60 gün 

Belediyeler düzeltme ve iade yapmak zorunda. Eğer düzeltme yapmazsa veya 60 gün içinde dilekçenize yanıt vermezse, Belediye Başkanlığı’na hitaben şikâyet yolu ile düzeltme dilekçesi veriniz.

Belediye Başkanlığı da olumsuz yanıt verirse veya 60 gün içinde yanıt vermezse, 60 günlük sürenin bitiminden itibaren 30 gün içinde Vergi Mahkemesi’ne dava açma hakkınız saklıdır ama belediyeler dava yoluna gitmeyi tercih etmezler yani olayı davasız kabul ederler.

10- Bu yıl emekli olan emlak vergisi ödeyecek mi?

2019 yılı içinde emekli olanlar, bu yılın Emlak Vergisi’ni ödemek zorundalar. Bu yıl emekli olanlar, koşulları taşıması ve belediyelere bildirimde bulunması halinde emekli olduğu tarihi izleyen yıldan (2020) itibaren sahip olduğu tek konut nedeniyle emlak vergisi ödemezler.

Son olarak, 2019 yılı için ne kadar emlak vergisi ödemeniz gerektiğini bulabilmek için;
Gayrımenkulünüzün belediyede belirli olan emlak vergi değerini bulun ve aşağıdaki oranlarla çarpın. Ayrıca çıkan sonucun %10’u kadar da taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına yönelik katkı payı olarak hesaplayıp ilk bulduğunuz tutara ekleyin. Böylece gayrımenkulünüz için 2019 yılında ödemeniz gereken yıllık emlak vergisini hesaplamış olursunuz.

Pek çok belediyenin internet sitesi üzerinden TC Kimlik Numarası girilmek suretiyle emlak vergisi tutarını görmeniz ve kredi kartı ile ödeme yapmanız da mümkün.

11.05.2019

Dr. Ozan BİNGÖL

Başkent Üniversitesi Öğr. Gör.

NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve vergiyedair.com sitesindeki aktif linki belirtilerek kısmi alıntı yapılabilir. Yazardan izin alınmaksızın aynen yayımlanamaz veya farklı şekillerde kullanılamaz.  Aksi davranışlar için gerekli hukuki süreç başlatılır.