Ne zaman tasarruf tedbirlerinden bahsedilse, makam aracı saltanatına son verileceğinden dem vurulur. Ama yollarda kırmızı plakalı veya çakarlı lüks araçlar azalmaz hep artar. Vatandaş araba alırken bir tane kendisine iki veya üç tane Devlete alırken, birileri Devlet kesesinden en lüks yabancı araçlara biner. Cari açığın artmasına katkı pahasına yapılır bu.

Yıllar önce, teknokrat yönü öne çıkan bir bakan olarak bilinen Mehmet ŞİMŞEK, makam araçları söz konusu olunca, “Makam araçları bütçenin çerez parası bile değil.” gibi bir söylemle, yılların çekirdekten yetişme siyasetçilerine taş çıkartan popülist bir söylemle topa girmişti. 25 Mayıs 2015”te Sözcü Gazetesine de yansıyan cümleler aşağıdaki gibidir:

“Devlet kurumlarındaki araçlara yönelik konuşan Şimşek, şunları söyledi: “Araç saltanatı diye ortalıkta bu işin istismarını yapanlar, topu topuna genel müdür ve üstünden bahsediyor. Taş çatlasa 2 bin genel müdür var. Hadi 40 müsteşar ve 100 müsteşar yardımcısı olsa abartıyorum, 26 bakan bunların hepsini toplasanız Türkiye’nin milli gelirinde, bütçesinde çerez parası değil, çerez. Bakın 2014 yılında Türkiye’deki bütün araçların satın alınması, kiralanması, bakımı, onarımı ve yakıtı 3 milyar 300 milyon liradır. Türkiye’nin bütçesi 473 milyar liradır. Binde 7’de bahsediyoruz. Bakın, şu anda bütün siyaset indirgenmiş, binde 7’ye indirgenmiş. Niye? Çünkü vizyon yok, program yok, proje yok. Kusura bakmayın bunları söylemem lazım, çünkü programları olsa, vizyonları olsa bunları konuşurlardı. “

Tasarruf yapalım deyince, makam araçlarından başlayacağız deyip bütçeye çok bir katkı sağlanacak izlenimi verip, makam araçları eleştirilince devletin çerez parası bile değil demek, yaman bir çelişki olsa gerek.

Peki, bütçe rakamları ne diyor? Bütçeden bir yılda taşıt kiralaması, bakım ve onarımı ve satın alma için ne kadar harcama yapılmaktadır. Son 15 yılda yapılan harcamalar toplamı nedir? Buyurun rakamlar aşağıda:

Tablo: Son 15 Yılda Kara Taşıtları İçin Bütçeden Yapılan Harcamalar

Yukarıdaki tabloda örneğin taşıt kiralama gideri sadece kara taşıtlarını kapsamaktadır. Hava taşıtları, demiryolu taşıtları, yüzer taşıtlar ve hatta uzay taşıtları dikkate alınmamıştır. Akaryakıt harcamaları da yoktur bu rakamların içinde.

Yukarıdaki verilere göre sadece kara taşıt kiralaması için 15 yılda 4 milyar 859 milyon TL harcanmıştır. Taşıt kiralama, bakım ve onarım ile satın alma için 15 yılda yapılan harcama tutarı 14 milyar 297 milyon TL’dir. 15 yıllık bu harcamanın dolar karşılığı ise 5 milyar 404 milyon ABD Dolarıdır.

Ne diyelim, konu Devlet olunca çerez parası da böyle oluyor demek ki…

14.08.2021

Dr. Ozan BİNGÖL

Vergi Uzmanı

NOT: Tüm hakları yazarına aittir. Yazar adı ve vergiyedair.com sitesindeki aktif linki belirtilerek kısmi alıntı yapılabilir. Yazardan izin alınmaksızın aynen yayımlanamaz veya farklı şekillerde kullanılamaz.  Aksi davranışlar için gerekli hukuki süreç başlatılır.

*Not: Yukarıdaki veriler kara taşıt araçları verileridir. Veri setinde hizmet ve makam aracı ayrımı söz konusu olmadığından, tablodaki rakamlar tüm taşıt araçlarına ilişkin verileri içermektedir. Konuya ilişkin ayrıntılı analiz için, ilgili kurum veya kuruluşların makam ve hizmet aracı envanterine sahip olmak gerekmektedir. Ancak çoğu kez bu da yeterli olmamakta, envanterde hizmet aracı olarak gözüken araçlar, makam aracı olarak kullanılabilmektedir. Örneğin son dönemde belediyelerde itfaiye önce aracı adı altında makam araçları alındığına sıklıkla şahit olunmaktadır.